آذربایجان شرقی

این استان محل اتصال دو رشته کوه مهم و اصلی کوه‌های ایران، یعنی البرز و زاگرس است و بلندترین نقطهٔ آن، قلهٔ کوه سهند است. مرکز استان آذربایجان شرقی، کلان‌شهر تبریز است. از شهرهای مهم و اقماری این استان می‌توان به مراغه، مرند، اهرو میانه اشاره کرد. همچنین این استان امن‌ترین و کم‌جرم‌ترین استان ایران به‌شمار می‌رود.و بدلیل ارتفاعی که اکثر شهرهای این استان دارند میتوان روی خنک بودن آنها حساب کرد.
اگر مایلید به این استان سفر کنید طبیعتا از سفر تابستانه به آذربایجان شرقی پشیمان نخواهید شد زیراکه میتواند هم از لحاظ شرایط محیطی و جاذبه های گردشگری فراوانی که دارد خیالتان را آسوده سازد.

معرفی جاذبه های گردشگری آذربایجان شرقی

سهند و دامنه‌هایش

الفبای سرما از اینجا آغاز می‌شود. شاید در کمتر کشوری بتوان جایی پیدا کرد که در گرم‌ترین فصل سال و در مجاورت با نقاط گرم، هوای سردی داشته باشد؛ آن‌قدر که مجبور شوید کاپشن به تن کنید و حتی برف را ببینید که جلوی راهتان سبز می‌شود.
سهند نام قله و رشته‌کوهی آتشفشانی در جنوب تبریز، غرب بستان‌آباد، شمال مراغه و هشترود، و شرق آذرشهر، عجب‌شیر و اسکو، در مرکز استان آذربایجان شرقی است. این رشته‌کوه دارای ۱۷ قله با ارتفاع بیش از ۳۰۰۰ متر است که بلندترین آن‌ها قله کمال (قوچ‌گلی داغی) ۳۷۰۷ متر بلندی دارد و مرتفع‌ترین نقطهٔ استان محسوب می‌شود که در محدودهٔ شهرستان بستان آباد قرار گرفته‌است.

سهند که یکی از مهم‌ترین کوه‌های آتشفشانی خاموش ایران به‌شمار می‌رود به دلیل انبوهی گیاهان، چمن‌زارها، گلزارها و مراتع در آن به عروس کوه‌های ایران مشهور شده‌است؛ چراکه سطح تمام مناطق این رشته‌کوه پوشیده از سبزه‌است. کوه‌های کمال، جام، سهند، سلطان، دمیرلی، آغ‌داغ، موتال داغی، شیر داغی، حرم داغی، گیرو داغی، آتاشان، درویش از مهم‌ترین قلل رشته‌کوه سهند محسوب می‌شوند.
در دامنه‌های کوهستان سهند، زیباترین دره‌های آبرفتی همراه با روستاها، باغ‌ها و کشتزارها، جلوه‌هایی شگفت پدیدآورده است.
البته هوای مطلوب تابستانی را در همه جای آذربایجان شرقی به ویژه در جاذبه‌های تاریخی و گردشگری آن می‌توانید حس کنید.

آلاداغ لار (کوه رنگی)
آلاداغ لار یا کوههای رنگی در از جاهای دیدنی شهرستان هریس از توابع استان آذربایجان شرقی یکی از شفتگی آفرینش که در ۲۵ کیلومتری شمال شرقی تبریز و در مسیر شهرستان خواجه و اتوبان میانه – زنجان قرار دارد. آلا داغ لار، نام محلی کوه‌ها و تپه‌های رنگارنگی است، که در بخشهایی از آذربایجان قرار گرفته اند. اگر مسیرتان به شهرستان‌های نامبرده خورده باشد حتماً کوههای رنگی یا آلاداغ لار را مشاهده کرده اید.
در نگاه اول کوههای رنگی را شاید یک دفنر نقاشی فرض کنید ، اما وقتی با دقت به مناظر و کوهها و تپه‌ها می‌نگرید جز زیبایی که خداوند خلق کرده نخواهید دید. کوههای رنگی یا آلاداغ لار یکی از مناظر زیبا روی زمین به شمار می‌آید. این مناظر آنقدر نادر و عجیب اند که گاهی ما تصور می‌کنیم در حال دیدن مناظره‌ی از یک سیاره دیگر هستیم. وجود رنگهایی همچون قرمز، زرد، سفید و نارنجی چشم‌های انسان خیره می‌کند. در نزدیکی این کوهها چندین روستا قرار دارد که در بین کوههای رنگی قرار گرفته اند، خاک به کار رفته در کاهگلی که برای ساختن خانه استفاده می‌شود قرمز رنگ است. در نزدیکی این کوهها چندین روستا قرار دارد که در بین کوههای رنگی قرار گرفته اند، خاک به کار رفته در کاهگلی که برای ساختن خانه استفاده می‌شود قرمز رنگ است.

بسیاری از گردشگران ایرانی خارجی از وجود این چنین طبیعت زیبا و عجیب و دیدنی آگاهی ندارند.این کوه‌ها به دلیل رنگی بودنشان به ویژه رنگ مسی و زرد در شرایط نور مناسب و هوای …مشاهده کامل متن گرم سوژه مناسبی برای عکاسی طبیعت به شمار می‌رود.
در دنیا شاید چندین کوه به این صورت وجود دارد، امیدواریم از این منظقه نادر و دیدنی حفاظت شود، به امید روزی که تمام انسانها از آسیب‌های جدی به طبیعت خوداری کنند و در حفظ و نگهداری آثار طبیعی و باستانی در تمام نقاط جهان و ایران کوشا باشند.

بازار تبریز، زنده‌ترین موزه دنیا
آذربایجان شرقی از آن دسته استان‌های ایران است که همواره به خاطر تاریخ عمیق، زیبایی و پاکیزگی، فرهنگ و هنر اصیل و مردمان مهمان‌نوازش در مجامع بین‌المللی مطرح بوده است و اگر بخواهیم متنی برای ثابت کردن زیبایی و دیدنی بودن این استان بنوسیم، قطعاً مهر و امضای مکان‌های بسیاری گواه صحبت‌های ما خواهند بود.

یکی از این جاذبه‌ها، بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده جهان است که به نوعی دالان‌ها و کوچه‌های آن، شاهرگ‌های شهر تبریز تلقی می‌شود. بازاری که به اندازه تاریخ تجارت این سرزمین طولانی و بزرگ است و می‌توان گذر عصرها و قرن‌ها را در آن با وضوح دوربین‌های امروزی دید. بازار سرپوشیده تبریز که مدت‌ها پیش به عنوان بزرگ‌ترین بازار مسقف دنیا، در سازمان یونسکو ثبت جهانی شده، پر است از آدم‌هایی که بیش از مغازه‌هایشان جذاب هستند.
با اینکه هنوز مغازه‌ها، تیمچه‌ها و راسته‌های این بازار رنگ و بوی قدیم‌الایام را دارند ولی تنوعی که در نوع محصولات فروشی مغازه‌های آن است، بسیار زیاد بوده و کسی که وارد آن شود، محال است دست خالی برگردد؛ چراکه سیر طولانی در بازار تاریخ تبریز، آدم را گرسنه و راهی یکی از غذاخوری‌های سنتی در آن می‌کند.
این بازار در گذشته‌های دور و به عبارتی از صده چهارم هجری به دلیل قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم، گذرگاه بسیاری از تجار خارجی و به عبارتی ورودی کشورهای همچون کشورهای اروپایی بوده که به گفته تاریخ‌دانان، بزرگ‌ترین علت رونق این بازار همین است.

تبریز، شهر موزه‌ها
اگر گذرتان به تبریز افتاد و از تبریزی جماعت آدرس یک موزه خوب را خواستید، مطمئن باشید آدرسی که دریافت می‌کنید شما را به جایی در مرکز شهر به نام موزه قاجار خواهد برد. این موزه که به نام خانه امیرنظام گروسی نیز شناخته می‌شود با ساخت و معماری کم‌نظیرش، یکی از بهترین عمارت‌های تاریخی ایران به شمار می‌آید که راوی یک دوره مهم از تاریخ ایران یعنی دوره قاجار است.

بی‌شک اگر کسی در کتاب‌ها یا فیلم‌ها درباره دوران قاجار مطالعه نداشته باشد، با یک گشت کوچک در این موزه، حتی به جزئیات زندگی آدم‌ها و اهالی دربارهای قاجاری پی خواهد برد. این موزه به تازگی با گسترش حیاط خود، به پارک‌موزه‌ای بی‌نظیر تبدیل شده است که همه‌روزه میزبان تاریخ‌دوستان از سرتاسر ایران و جهان است.
در واقع موزه قاجار، یک مقدمه کوچک بود تا بتوانیم وارد این بحث بشویم که تبریز شهری است پر از موزه‌های تخصصی که هرکدام به دوره و یا به شاخه‌ای از تاریخ این سرزمین می‌پردازند.
موزه مشروطه، موزه سنجش، موزه قرآن و کتابت، موزه محرم، موزه ادبی شهریار، موزه شهدا ۲۷ دی، موزه ارامنه و… همانطور که از نام‌شان پیداست هرکدام به تاریخ یک مقطع یا پدیده پرداخته‌اند که در مجموع می‌توانند تبریز را به راوی صادق تاریخ بدل می‌کنند.
یکی از همین موزه‌های تبریز که از اهمیت بیش‌تری برخوردار است، سایت موزه عصر آهن است. البته اهمیت آن به دلیل زیبایی یا دلنشینی آن نیست، بلکه مدیون بودن تاریخ تبریز به پیدایش این موزه، آن را در صدر مهم‌ترین موزه‌های تبریز بلکه ایران قرار داده است.
در دهه ۷۰ وقتی یکی از شرکت‌های مهندسی مشغول اجرای یک‌طرح در حوالی مسجد کبود تبریز بود، به گورهایی برخورد که پس از بررسی باستان‌شناسان و کنکاش‌ها و زحمات فراوان، تاریخ تبریز را به ۵۰۰۰ سال افزایش داد. عصر آهن دارای ۳۸ گور است که جسدهای آن یک فصل جدید از تاریخ تبریز را باز کرده‌اند.



قلعه ضحاک هشترود
قلعه آژدهاکیا قلعه ضحاک (زهاک) در ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان هشترود در استان آذربایجان شرقی در ایران واقع شده‌است. نام محلی این قلعه نارین قالا است.


قلعه ضحاک کجاست؟

کشورمان ایران از جمله کهن ترین کشورهای جهان می باشد و به واسطه همین قدمت، تغییر تحولات تاریخی فراوانی را پشت سر گذاشته است و یکی از ازشمندترین میراث این تحولات تاریخی، بناهای به جا مانده از آن می باشد. این بناها باعث شده اند یاد اتفاقات تاریخی ایران زنده و ماندگار بمانند. از جمله این بناهای تاریخی می توان به قلعه ها اشاره کرد که تعداد آنها کم نبوده و در سرتاسر کشور نیز می توان آنها را جست و جو کرد. برخی از این قلعه ها در مناطق کوهستانی، برخی در شهرها و برخی در روستاها واقع شده اند. قلعه ضحاک هشترود از جمله قلعه های ارزشمند کشور می باشد که در استان آذربایجان شرقی واقع شده است.

موقعیت قلعه ضحاک

این مجموعه در شهرستان هشترود، بخش مرکزی، دهستان علی‌آباد، ۵ کیلومتری جنوب روستای عربلو قراردارد.

قلعه ی ضحاک هشترود پیش از دوره اشکانیان بنا شده است و در طول تاریخ از جمله قلعه های مهم کشور به حساب می آمده است. این قلعه در منطقه ای کوهستانی ساخته شده است و به عنوان دژی نظامی به کار می رفته است. این بنا توسط مردم محلی نارین قالا نیز نامیده می شود که در بخش جنوبی هشترود قرار دارد. البته لازم به ذکر است که در مورد کارکرد این قلعه اطلاعاتی دقیقی در دسترس نیست و عده ای بر این باورند که از آن استفاده نظامی میشده است و عده ای دیگر بر این باورند که کارکرد آن همچون سایر قلعه های کشور بوده است.

مسجد کبود؛ فیروزه جهان اسلام
نام فیروزه جهان اسلام آمد: مسجد کبود تبریز. چنانچه از صفت زیبایش پیداست، این مسجد علاوه بر اینکه رابطه‌ای معنوی با اسلام دارد، از یک رابطه ظاهری نیز برخوردار است. کاشی‌ها و گچ‌کاری‌هایی که به قوه معماری اسلامی یک مسجد بسیار زیبا را فرهم آورده، در طول تاریخ پرفراز و نشیب تبریز، لرزه‌های محکمی را به تن خود دیده است ولی از آنجایی که از استحکام مردان این سرزمین ارث برده، همچنان پابرجاست و به عنوان نماینده‌ای از تاریخ زیبای اسلامی در یکی از خیابان‌های قدیمی تبریز زندگی می‌کند.

یکی دیگر از مکان‌هایی که همه می‌دانند زیر متن اثبات زیبایی تبریز را هزار بار امضا می‌کند، ائل‌گلی است. همان‌جایی که با نشأت از اسمش همه مردم آن را می‌شناسند. حتی شاید اولین مقصد مسافران در تبریز همین ائل‌گلی است و از آنجایی که گل یا همان استخر وسط این باغ زیبا مدت‌هاست در کتب و فضاها مختلف به عنوان نماد تبریز شناخته می‌شود شاید خوب نباشد که فقط آنجا را در توصیف تبریز به کار ببریم بلکه ائل‌گلی است که زیبایی و سبزی رگ‌های تبریز را تداعی می‌کند.
همه این مکان‌های گردشگری که نام‌برده شد، متعلق به تبریز بودند، و تبریز خود در استانی ساکن است که هریک از شهرستان‌هایش به نسبت خود از تاریخ و تمدن و مکان‌ها و جاذبه‌های گردشگری زیبایی برخوردارند. حتی این استان با داشتن جاهایی مثل کندوان به عنوان یکی از جاذبه‌های طبیعی دیدنی در جهان مطرح می‌شود.

صخره‌های سیلدیریم
این صخره‌ها در انتهای غربی کوه‌های بره‌سر است و باغ‌های حومه زنوز از آنجا شروع می‌شود.

این صخره‌ها به صورت دیواره‌های صاف از جنس سنگ است و ارتفاع دیواره‌ها به بیش از ۷۰-۶۰ متر می‌رسد و طول آن بیشتر از ۵۰۰ متر است. این ناحیه تا چند سال پیش ناشناخته بود، تا اینکه در سال‌های اخیر مورد توجه صخره‌نوردان قرار گرفت و صخره‌نوردان بسیاری از مناطق مختلف کشور جذب آن می‌شوند. امروز هم در میان آژانس‌ها، تورهایی با نام سلدرم به این منطقه روانه می‌شوند.


آبشار بلوکان میانه
از دیدنی‌های محبوب و پرطرفدار شهرستان میانه، پدیده‌ای است طبیعی که در فاصله‌ی ۴ کیلومتری از روستای بلوکان قرار دارد. «آبشار بلوکان»، نام این جاذبه‌ی گردشگری است که در بین دره‌ای بسیار زیبا و خرم قرار گرفته و دارای ۱۰ متر ارتفاع است. رودخانه‌ی بلوکان از ارتفاعات بزغوش که در بخش بالادست آبشار است، سرچشمه گرفته، از دره عبور کرده و به رودخانه‌ی «شهر چایی»، ریخته، پس از آن به قزل‌اوزن و سرانجام بهدریای خزر سرازیر می‌شود. برای رسیدن به آبشار ابتدا باید از مسیر شهر «ترکمانچای» وارد مسیر خاکی روستای «یوخاری سوما» و پس از آن روستای «دستجرد» شد و در نهایت به روستای بلوکان رسید.


سفر به کندوان
پا به کندوان که می‌گذاریم، خانه‌های یک‌شکل و یک‌رنگی به چشم می‌خورد که در دل کوه، مانند کندوهای عسل لانه‌ای هستند برای زندگی انسان‌های یکرنگ و غریب‌دوست و مهربان. کندوان که در حوالی اسکو جای گرفته، نه‌تنها دیدنی است، بلکه فهمیدنی نیز است. باید فهمید که اگر انسان بخواهد می‌تواند حتی کوه‌ها را برای خود پناهگاه قرار دهد و زندگی کند.

کمی آن‌طرف‌تر جلفا و منطقه آزاد ارس بر پیکره این استان جای خوش کرده است. جایی که کم‌کم نه‌تنها مسافرانی که به تبریز می‌آیند به آنجا سر می‌زنند، بلکه مسافرانی که این منطقه می‌آیند موقع گذر، تبریز را نیز می‌بینند. آسیاب‌خرابه و کلیسای سنت استپانوس از جاذبه‌های کهن این دیار است ولی کسی که به منطقه آزاد ارس سفر می‌کند، هرگز بر بازارهای مدرن و پیشرفته و گردشگرطلب آن چشم نمی‌بندد.

ترکمانچای
این شهر در دامنه‌های جنوبی کوه‌های بُزقوش قرار دارد و آب و هوای آن کوهستانی و معتدل است. در فصل زمستان به شدت سرد با بارش فراوان برف همراه است.
این شهر از شهرهای قدیمی آذربایجان بوده و دارای قدمت بالایی می‌باشد.

عهدنامه ترکمانچای در این شهر امضا شده است.

ترکمانچای در ارتفاعات کوه بزقوش و در مکانی دره مانند واقع شده‌است. از این دره رود ترکمانچای عبور می‌کند و بافت شهر را به دو ضلع شرقی و غربی تبدیل می‌کند. آبادی‌های شهر عمدتاً در دشت‌هایی مرتفع و رشته کوه بزقوش در امتداد شمال آن قرار گرفته‌است.

از آثار باستانی ترکمانچای می‌توان به تپه باستانی بروانان در یک کیلومتری جنوب غربی روستای صومعه علیا و تپه خاکستر (در ترکی آذربایجانی: کول تپه) در حدود یک کیلومتری شرق این شهر اشاره کرد.


ارسباران، شمال کوچک در آذربایجان
استان ما همچنین یک‌شمال کوچک در دل خود دارد: کلیبر. درمورد این شهرستان سبز و بهشتی آذربایجان شرقی کافی است به نظر دو گردشگر خارجی اکتفا کنیم.

یک گردشگر کانادایی کلیبر را اینگونه توصیف می‌کند: «شهری دورافتاده و خواب آلود در میان کوه‌های سر به فلک کشیده‌ای که قله‌هایشان در زیر مه غلیظ از دیده پنهان شده اند مکانی است عالی؛ به طراوت و سر سبزی انگلیس و ورای ذهنیت ما از طبیعت کویری و خشک ایران.»

قلعه چای عجب شیر
منطقه نمونه گردشگری قلعه چای از جاذبه های گردشگری عجب شیر که با فاصله ۵۵ کیلومتری از مرکز این شهرستان، غنی از جاذبه های تاریخی و فرهنگی بوده و گور دخمه تاریخی نیگه چی، روستای صخره ای چهار بلوط و دو چشمه آب معدنی از شاخص ترین جاذبه های آن به شمار می رود.
این منطقه دارای پنج قلعه تاریخی و ثبت شده مربوط به هزاره اول پیش از میلاد بوده که شامل قلعه ضحاک، کهن دژ، جوان قلعه و قلعه حوری است.
قلعه چای از مناطق نمونه گردشگری آذربایجان شرقی بوده که سالانه گردشگران و علاقه مندان زیادی را به سوی خود جذب می کند.


 

داش قلعه سی عجب شیر
داش قلعه سی و یا همان قلعه ضحاک در ۲۵ کیلومتری شهرستان عجب شیر، یکی از مکانهای دیدنی است که در ارتفاع ۲۳۰۰متری از بستر رودخانه «قلعه چای » در دوران تاریخ کهن ایران زمین پا برجا بوده و آثار زیادی در داخل و پیرامون خود از دوران هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و عصر تمدن اسلامی به یادگار دارد.

این قلعه با بیش از سه هزار سال قدمت بر فراز کوه منفرد با ناگفتنی های بسیار و حکایتهای زیاد، از مکانهای مهم و تاثیرگذار اقوام مانایی و مادها در گذشته بوده است.

پیشینه این قلعه چون به اقوام مختلفی همچون مادها و مانایی ها برمی گردد برای همین در طول تاریخ نامهای متعددی از جمله ضحاک، اژدهاک، قیز قلعه سی، داش قلعه سی، باروآس، رویی دژ بر این قلعه نهاده اند.
به گفته تاریخ نویسان، این قلعه که به عنوان یک دژ استفاده می شد، از سه طرف مشرف به پرتگاه بوده و دیوارهای آن مزین به کنده کاریهای متعدد است. این قلعه دارای مخازن سنگ، آب انبار، آسیاب ، سالن شورا، حمام و دهها آثار دیگر است.
ناگفته نماند که در این قلعه برجی‌ وجود دارد که از خشت‌، ساخته‌ شده‌ و صرفنظر از استحکام‌ دروازه قلعه‌، تنها برج‌ دفاعی‌ کل قلعه به‌ شمار می رود چرا که اطراف‌ قلعه پرتگاه‌ بوده و نیازی‌ به‌ استحکام‌ بیشتری نبوده‌ است‌.
داش قلعه سی را می توان پس از ساعت ها صعود از تخته سنگهای لغزنده و معابر پلکانی صعب العبور به شکل بنایی با طاق قوسی از سنگ خارا با لایه ای از کاشی های لاجوردی به صورت شگفت انگیزی مشاهده کرد.
از چند سال گذشته نیز کاوشگران میراث فرهنگی در حال مطالعه این قلعه باستانی و عجیب هستند، این قلعه در منطقه نمونه گردشگری قلعه چای و در حد فاصل روستاهای بارازلو و ینگجه واقع شده است.


آبشار هرگلان
روستای هرگلان در شهرستان عجب‌ شیر یکی از مکان‌های گردشگری این شهر است که طبیعتی بی‌نظیر دارد. آبشار هرگلان یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری این روستاست. این آبشار در حدود ۵۰ متر ارتفاع دارد و برای رسیدن به آن باید نزدیک به ۲ ساعت از روستا پیاده‌روی کنید، البته مسیر پیاده‌روی بسیار راحت و همراه با تماشای منظره‌های بکر طبیعت است.


منطقه باستانی کاغذ کنان میانه
«کاغذکنان»، یکی از مناطق تاریخی و قدیمی شهرستان میانه و استان آذربایجان شرقی است که در دورانی از تاریخ همچون ابتدای دوران اسلامی تا دوران حکومت مغولان، شهری پویا و آباد بوده است. «خونا» و «خونج»، نام‌های منسوب به این شهر تاریخی در سده‌ی ششم و اوایل قرن هفتم هجری است که در زمان فرمانروایی سلجوقیان تا زمان یوروش مغولان به ایران، یکی از مناطق مهم و ارزشمند تجاری به شمار می‌رفت.

قدمت اشیای کشف شده در کاغذکنان، برابر با دوران پیش از میلاد است

این منطقه با وسعتی بالغ بر ۸۰ هکتار در نزدیکی و در غرب «شهر آقکند» از توابع شهرستان میانه قرار دارد که با کاوش‌های انجام‌شده در آن، آثاری تاریخی همچون سفال‌های شکسته متعلق به سده‌های آخر پیش از میلاد مسیح (ع) و دوران حکومت ساسانیان و اشکانیان کشف شده است. پل پردلیس، کاروانسرای جمال‌آباد، شهر سوخته کاغذکنان و قلعه سنگی کاغذکنان از آثار تاریخی و ارزشمند در این ناحیه از استان آذربایجان شرقی است.


آبشار شیران
آبشارشیرلان یا شیران در حاشیه شمال شرقی روستای شیران کندی در ارتفاع ۲۲۰۰ متری از سطح دریا واقع شده است. شیرلان یکی از روستاهای قدیمی استان آذربایجان شرقی است که در دهستان خانمرود بخش مرکزی شهرستان هریس شهرستان هریس واقع شده‌است

آبشار شیرلان هریس در حوالی روستایی به همین نام واقع شده و در حدود ۱۲ متر ارتفاع دارد. زیر آبشار حوض کوچکی به وجود آمده و محل مناسبی برای آب تنی در فصول گرم سال می باشد. در کنار این آبشار چشمه ای هم وجود دارد این روستای وابشار زیبای ان تفرجگاه زیبایی برای گردشگرانی است که به دنبال اب وهوا وطبیعت دل انگیز هستند.

 

آبشار اوزان
آبشار در دره ای سر سبز در شرق روستای اوزان پایین و در فاصله ۲.۵ کیلومتری این روستا واقع شده است. با توجه به اینکه این منطقه شمال و غرب فلات ایران واقع شده لذا از آب و هوای کوهستانی و معتدلی برخوردار است که به لحاظ محصور بودن در میان کوهها، زمستانهای پر برف و تابستان های نسبتا گرمی را داراست . فصول چهارگانه طبیعت به صورت مشخص در چهره آن پدیدار است.

شاهین دژ با توجه به اینکه وسعت چندانی ندارد اما از جاذبه های گردشگری طبیعی فراوانی برخوردار می باشد و نظر گردشگران را به خود جلب کرده است .


تفرجگاه ماهار
در فاصله ۱۵ کیلومتری شمال زنوز کوه‌های ماهار و آغ داش که از طبیعت کم نظیر در کشور و منطقه بهره‌مند هستند.

در بالای قله‌ی ماهار منطقه صاف و هموار به مساحت بیش از صد هکتار وجود دارد و با مناطق پیرامونی و آغ داش که دارای وسعت صدها هکتار است به عنوان یکی از تفرجگاه‌های منطقه شمال غرب شناخته شده است.

وجود گونه‌های مختلف گیاهی خصوصاً سبزی‌هایی چون چیچک، غاز یاقی، سیر وحشی و … آن را بسیار زیبا و دلنشین می‌سازد و در ماه‌های اردیبهشت و خرداد گردشگران بسیاری را از شهرهای دور و نزدیک به خود جذب می‌کند.

آبشار کالاش – باغ امینی
این باغ در فاصله حدود ۱۰۰متری محدوده فعلی شهر زنوز قراردارد و از تیپ باغ های بومی زنوز است . بصورت پله کانی (سکو) احداث شده و در بالاترین نقطه باغ، آبشار کوچکی که آب آن از سنگ آهکی تراوش می کند واقع است. و بصورت آبشار به داخل استخر که بمنظور استفاده در آبیاری باغ از آن استفاده می شود.
کالاش دارای دو استخر است که یکی بیرون از باغ، کنار درب ورودی باغ است و دیگری استخری است که آب ریزش از صخره‌ها در آن جمع می‌شود.
قسمتی از شمال و غرب باغ امینی دارای دیواره عمودی سنگی است که بین بیست الی سی متر ارتفاع آن می‌شود. در محلی از زیر دیواره سنگی فوق یک محوطه خالی غار مانندی وجود دارد که آب به صورت زیبا و تماشایی از سقف آن می‌چکد. دیواره‌های سنگی همه از جلبک پوشیده شده است.
کالاش به علت نزدیکی به شهر و جاده ماشین رو و زیبایی‌اش مشهور است و گردشگران بسیاری به آنجا می‌روند، اما متأسفانه به لحاظ خصوصی بودن باغ و آب ریزشی از صخره که برای آبیاری باغ به کار می‌رود، امکان بازدید برای همگان به آسانی میسر نیست.

 

پارک ملی کامتال
منطقه حفاظت شده کامتال که هم اکنون قسمتی از منطقه حفاظت شده کیامکی محسوب می شود، یکی مهمترین مناطق حیات وحش کشور می باشد. در این منطقه انواع کبک، آهو، پلنگ، خرس، کوراخال و … را می توان یافت. این کوه که ۲۰۱۰ متر ارتفاع دارد، یکی از بلندترین قله های رشته کوه قره داغ قلمداد می شود و به نماد استقامت و استواری اهالی دیزمار تبدیل شده است.


گورچینیک دره سی
روستای هریس در ۷ کیلومتری روستای کوه کمر قرار دارد. جاده‌ای که به روستای هریس منتهی می‌شود، همان جاده‌ای است از زنوز گذشته و به طبیعت ماهار می‌رسد. سرتاسر طبیعت هریس دیدنی است اما دیدنی‌ترین جای آن گورچینیک است.

در این مکان رود آغ چای از میان صخره‌هایی می‌گذرد که طول این صخره‌ها حدود ۵۰۰ متر است، این صخره‌ها مانند دو دیواری هستند که فاصله آنها بین دو الی دوازده متر متغیر است و چندین آبشار زیبا درون این صخره‌ها وجود دارد و کبوتران بسیاری درون این صخره ها زندگی می‌کنند که دائما در حال پرکشیدن در اطراف بوده و زیبایی این مکان را دو چندان می‌کنند. به همین دلیل نام این مکان را گورچینیک که به معنی کبوتران است گذاشته‌اند.


 

قلعه جوشین
قلعه جوشین در نزدیکی روستای جوشین از توابع بخش خاروانا و در ۲۵ کیلومتری غرب ورزقان بر بالای کوه مرتفع و صعب العبوری واقع گردیده است .بنای اصلی آن مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است که در دوره های مختلف بعد نیز مورد استفاده قرار گرفته است.قلعه بر فراز کوهی بنا گردیده که سه طرف آن با شیب تند و غیر قابل عبور و مرور است و تنها یک راه ارتباطی دارد، دیوارهای محصور دفاعی قلعه از سنگ یکپارچه است که متأسفانه به مرور زمان بیشتر قسمت های آن تخریب گردیده است.

تعدادی حوضچه نیز که از آن بعنوان آب انبار استفاده می شد در محوطه قلعه جوشین بر دل سنگ کنده شده و پلکانی از سنگ جهت دسترسی به داخل حوضچه ایجاد گردیده است. گفته می شود وقتی آتش در این قلعه مشتعل می شد از قلعه بابک، آغچه قلعه و قیزقلعه سی واقع در جمهوری آذربایجان دیده می شده است.

قلعه جوشین با شماره ۲۲۵۴۰ در تاریخ ۲۷/۱۲/۱۳۸۶ به ثبت ملی رسیده است.

آذربایجان شرقی با توجه به وسعتش و بهره مندی از جاذبه های گردشگری فراوان و اکثرا خنک میتواند مقصد مناسبی جهت گشت و گذار در تابستان باشد. سفر خوشی را برای شما آرزومندیم.